Skip to content

Menu

Museum Helmond

Constant (ps)

Het oeuvre van Constant Anton Nieuwenhuys (1920-2005), die zich als kunstenaar ‘Constant’ noemde, kent enkele opmerkelijke omslagpunten. Aan het einde van de jaren veertig van de twintigste eeuw verwierf hij faam door zijn deelname aan de internationale kunstbeweging Cobra, waarin hij zich ontwikkelde tot een uitgesproken en controversiële denker. Hij was één van de weinige experimentele kunstenaars die de diepere drijfveren van de groep helder uiteen wisten te zetten. Dat deed hij in enkele heldere traktaten. Daarnaast nam hij het voortouw bij het opbouwen van een internationaal netwerk, waar het succes van Cobra mede op dreef. Net als de andere Cobrakunstenaars zocht Constant naar een vrije, spontane manier om zich uit te drukken. Daarnaast vormde sociaal engagement een belangrijke drijfveer in zijn kunstenaarsschap. Hij onderscheidde zich hiermee van collega’s als Karel Appel, die niet zozeer de inhoud als wel het experimenteren met het materiaal als uitgangspunt namen in hun werk. Onder invloed van Asger Jorn (1914-1973), met wie hij een intensief contact onderhield, vertonen Constants vroege Cobraschilderijen absurde menswezens en fantasiedieren in primaire kleurstellingen. In later werk krijgen zijn composities een minder ongedwongen karakter, met chaotische kluwens van dieren, mensen en huizen. In het begin van de jaren vijftig, een periode die Constant grotendeels in afzondering doorbrengt, staat zijn werk in het teken van de Tweede Wereldoorlog. Sombere, door uitgestrekte armen en levenloze lichamen gevulde composities voeren de boventoon. Ook duiken motieven als het wiel en de ladder op, vaak verwrongen en kapot als symbolen van destructie. Nadat Constant zich korte tijd in het genre van de geometrische abstractie had bewogen, neemt zijn oeuvre halverwege de jaren vijftig een drastische wending, als hij geboeid raakt door de stad als fenomeen. Zijn interesse resulteerde in het veelomvattende utopische project New Babylon, waarin hij zijn visie op de stad van de toekomst vorm gaf in talloze maquettes, tekeningen en schilderijen. Het project zou hem tot het begin van de jaren zeventig bezighouden. In 1969 pakte hij de schilderkwast weer op. Aanvankelijk creëerde hij beklemmende voorstellingen, met in binnenruimten opgesloten figuren in bruin- en okertinten. Later liet hij zich inspireren door het werk van kopstukken van de door Cobra verworpen westerse traditie, zoals Rembrandt (1606-1669), Titiaan (ca. 1488-1576) en Delacroix (1798-1863). In zijn klassiek opgebouwde, realistische composities blijft hij evenwel trouw aan zijn sociale bewogenheid, met aan de actualiteit ontleende thema’s als de Vietnamoorlog (1957-1975) en de hongersnood in Afrika. Constant overleed in 2005 in zijn woonplaats Utrecht.
Geboorte: 21-07-1920
Overlijden: 01-08-2005
Rollen: Beeldhouwer, Graficus, Schilder, Fotograaf